Wybór metody leczenia raka gruczołu krokowego zależy od stopnia zaawansowania oraz spodziewanej długości przeżycia naturalnego biorąc pod uwagę wiek oraz choroby współistniejące. Leczenie radykalne (chirurgiczne, radioterapia – teleterapia i brachyterapia) znajduje zastosowanie (głównie w przypadku leczenia chirurgicznego) u chorych, u których nowotwór jest ograniczony do gruczołu krokowego (cT1-2N0M0) oraz u których czas spodziewanego przeżycia naturalnego jest dłuższy niż 10 lat. Skuteczność w/w metod leczenia radykalnego jest zbliżona, natomiast jej wybór powinien być poprzedzony przedstawieniem choremu wad i zalet każdego ze sposobów terapii.

Obserwacji poddano 525 chorych na raka prostaty leczonych radykalnie w 1999 roku. 40% badanych poddano radykalnej prostatektomii, 36% radykalnej radioterapii, 24% brachyterapii. Późną toksyczność definiowano jako występującą po 6 miesiącach od zastosowanej terapii. Do oceny toksyczności wykorzystano skalę CTC (Common Terminology Criteria for Adverse Events) oraz RTOG (Radiation Therapy Oncology Group).
Radykalną prostatektomię wykonywano głównie metodą otwartą z dostępu zasłonowego (6,2% metodą laparoskopową). 11% chorych po zabiegu operacyjnym otrzymało uzupełniającą radioterapię. U chorych poddanych radykalnej radioterapii (IMRT – radioterapia z modulacją intensywności dawki) całkowita dawkę wynosiła 70 Gy, która podana była w 28 frakcjach po 2,5 Gy. Grupie, u której zastosowano brachyterapię umieszczono na stałe w gruczole krokowym metaliczne ziarna radioizotopu jodu 125 ze skumulowaną dawką całkowitą wynoszącą 144 Gy.
Ogólnie liczba odległych powikłań ze strony układu moczowo-płciowego (≥2 stopnia) spośród wszystkich obserwowanych chorych dotyczyła jedynie 6,8% badanych. U leczonych brachyterapią w/w powikłania dotyczyły 4,3%, radykalną prostatektomią 5,1% oraz radioterapią 10,5%. Liczba odległych powikłań żołądkowo-jelitowych (≥2 stopnia) spośród wszystkich chorych dotyczyła jedynie 3,3% badanych. Nie zaobserwowano powikłań żołądkowo-jelitowych u chorych poddanych radykalnej prostatektomii, natomiast w/w działania niepożądane zanotowano u 1,7% leczonych brachyterapią i 8,1% radioterapią. Do najczęstszych powikłań (≥2 stopnia) u chorych, u których wykonano radykalną prostatektomię należały: zwężenie cewki moczowej – 3%, nietrzymanie moczu – 1%; u chorych poddanych brachyterapii: zwężenie cewki moczowej – 3,4%, nietrzymanie moczu – 0,8%, problemy z oddawaniem moczu – 0,8%, krwawienie z odbytnicy – 1,7%; natomiast u chorych leczonych radioterapią: krwiomocz – 4%, problemy z oddawaniem moczu – 3,5%, krwawienie z odbytnicy – 4,7%, popromienne zapalenie odbytnicy – 1,1%.


Źródło: GK Hunter, CA Reddy, EA Klein et al. Long-Term (10-year) Gastrointestinal and Genitourinary Toxicity after Treatment with External Beam Radiotherapy, Radical Prostatectomy or Brachytherapy for Prostate Cancer. Prostate Cancer 2012:853487. Epub 2012 Apr 11|20.05.2012